Is lachen gezond?
In de middeleeuwen werd lachen als werk van de duivel gezien. En ook later hadden calvinisten iets tegen humoristen die tot lachen aanzetten, vooral als het over geestelijken ging. Nu kan je gerust op lachtherapie, of lachyoga bedrijven. Want het idee dat lachen gezond zou zijn lijkt gewonnen te hebben. Daar is niet zo heel veel bewijs voor. Of het moest zijn dat het lichaam tijdens het lachen pijnstillende stoffen aanmaakt als endorfine en dopamine.
Glimlachen en lachen helpt bij het leggen van sociale contacten. Veel lachen vindt plaats als we spelen (inclusief kietelen) en dat is iets wat we delen met veel diersoorten, uiteenlopend van mensapen tot vogels, en tot aan koeien, zeehonden, olifanten en vossen aan toe. Maar wij mensen lachen ook, en vaak, uit leedvermaak, of om slechte grappen en uit zelfspot. En dat schijnt bij dieren minder, of in het geheel niet voor te komen.
Wij mensen hebben een soort grammatica van het lachen. Het bestaat uit een serie herhaalde, stotende geluiden. Alleen de eerste en de laatste klank kan afwijken. Hahohaho is dus geen acceptabele lach, maar hohoho of hihihiha wel. De diergedrag-kenner Jan van Hooff heeft misschien iets te vaak naar mensapen gekeken, want hij vindt dat een mens heel merkwaardig lacht. “We beginnen met een salvo van uitademings-blaffen met wijd open mond. Dan komen we in een verkrampte toestand: we stikken van het lachen. En na een inademingsgier beginnen we aan een nieuw salvo.” Hij vindt dat onze collega-mensapen zeker gevoel voor humor hebben. Ze vertonen in elk geval vergelijkbaar gedrag, lachen is bij hen ook vaak verbonden met het beetnemen van soortgenoten en het maken van grapjes.
Bij ons houdt lachen toch een dubbel karakter. Naast het overbrengen van vriendschappelijke intenties tijdens ontmoetingen kan er al gauw een onaardig element van uitlachen insluipen. Thomas Hobbes schreef in de 17e eeuw al ‘’Die grimassen die lachen worden genoemd, zijn niets anders dan een plotseling gevoel van triomf veroorzaakt door de onverwachte ontdekking van de één of andere voortreffelijkheid in onszelf tegenover de zwakheid van anderen, of tegenover die van onszelf uit een periode die achter ons ligt.’‘ De aanleiding tot lachen kan buiten ons zelf liggen, in de vorm van aangeboden humor. De meest universeel aanvaardbare vorm daarvan lijkt, toegegeven een privémening, zelfspot. Lachen kan ook geheel uit de hand lopen zoals in het geval van de slappe lach. In een uitzonderlijk geval kan dat zelfs tot de dood er op volgt. Als filosofen zich uiten over lachen is een wirwar aan soms wilde gedachten over oorzaak en functie te vinden. Die zijn meestal in het geheel niet verbonden met de biologische mechanismen, die verre van duidelijk in elk geval met de regeling van onze ademhaling en van onze gelaatspieren van doen moeten hebben. De simpele bewering dat lachen gezond is krijgt geleidelijk aan enige ondersteuning. Daarbij speelt onderdrukking van hoge stress veroorzaakte levels van onder andere cortisol, maar ook een optimale toestand van onze bloedvaten een steeds grotere rol. Het voordeel van lachtherapie zou ik elk geval kunnen zijn dat als het werkt het een heel goedkope behandeling is, of zou moeten zijn.
Tips als het om lachen gaat
1) Een opgewekte gezichtsuitdrukking (kijk even in de spiegel voor u de kamer binnengaat) werkt niet alleen goed voor anderen maar beïnvloedt ook uzelf als glimlacher positief
2) Een valse glimlach wordt snel herkend
3) Uitzendingen met een lachband moesten verboden worden (schakel in elk geval om)
4) Als u een grap wilt maken, een element van (welgemeende) zelfspot werkt versterkend
5) Tegen lachtherapie is niet veel te zeggen, behalve als de kosten hoog zijn
Blijf op de hoogte!
Wil je meer weten over de geheimen achter ons biologie en andere fascinerende natuur- en wetenschaps onderwerpen? Abonneer je dan op onze podcast en Substack via mennoenerwin.nl, en mis geen aflevering meer. Direct naar de podcast ? Link naar de podcast
Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.
Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp in het nederlands
Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.
Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten en toch lid blijven van onze substack en dat je dus geen mails meer krijgt.
