#169 Water: is er wel genoeg?

Nieuwsbrief over natuur en wetenschap

Water: is er wel genoeg?

De prijs van drinkwater heeft iets ongemakkelijks. We betalen nog geen kwart cent voor de twee liter die wij dagelijks consumeren. Ondertussen verbruiken we dagelijks ruim vijftig keer zoveel drinkwater, vooral om te douchen, naar de wc te gaan en voor verder was-bezigheden. En voor die 110 liter per dag betalen we dus de kapitale som van dertien en een halve cent. Die lage prijs zal niet zo blijven. Industrie en landbouw willen steeds meer water, ook in onze buurlanden. En daar hebben we mee te maken want in die landen lopen de belangrijke waterleveranciers rijn en maas. De klimaatveranderingen zorgen voor meer water aanvoer in de winter (let wel, regenwater, en steeds minder gesmolten sneeuw of gletsjerwater). Met die hoeveelheden weten we geen weg. We kunnen het nu niet opslaan, alleen maar hopen dat we het op tijd naar zee kunnen spuien. Zoals de vijf miljoen liter kwelwater die jaarlijks omhoog komt in de diepe zandafgraving waaraan wij wonen. Terwijl in de zomer grotere periodes met tekorten en droogte zijn te voorzien. De eerste keer was dat in 2018, dit voorjaar van 2025 beloofd ook al weer niet veel goeds.

Dit zijn ook de problemen van onze gast Hilde Prummel. Zij is de baas van het noordelijk waterlaboratorium, dat verantwoordelijk is voor de kwaliteit van ons drinkwater in Drenthe en Groningen. “Water halen we zowel uit grondwater als uit oppervlaktewater”. En ja, in 2018 “constateerden we dat er gewoon te weinig water was. Gek genoeg eigenlijk”. In de winter hebben we gewoon gebiedseigen grondwater, vaak met een wat rode kleur vanwege het ijzer in de grond. Maar in de zomer is er zo weinig water dat we het via Friesland deze kant op moeten pompen om voldoende oppervlaktewater te hebben”. En de gevolgen? “Recht op water, dat is eigenlijk pas de laatste jaren heel actueel. Boeren, drinkwaterbedrijven, allemaal het zelfde oppervlaktewater, dus wat is nou belangrijk?“...

Het IJsselmeerwater ophogen, maar je moet eens nagaan hoeveel consequenties dat heeft”. De onvermijdelijke conclusie? ”Het recht op water, dat moet je wel gaan reguleren”.

“Water besparen, waarom zou je het doen, niet om geld te besparen”. Toch zie je nu innovaties: “de industrie begint water her te gebruiken”. En de wc doorspoelen met drinkwater? Hilde: “dat zit nog in de onderzoeksfeer, sanitation by source, technologisch kan het…het vraagt de aanleg van dubbele stelsels. Een hele groot hoeveelheid water zou een beetje lagere kwaliteit kunnen hebben. Vasthouden van water, daar zit echt meerwaarde in ook voor de natuur”.

Samenvattend? Over een jaar of tien is de vrijblijvendheid weg. Waterbesparing is het allereerste. Naast circulair watergebruik. En regenwater kan iedereen opvangen”. Oftewel: “het is gewoon een maatschappelijk issue”. Zijn er verschillen tussen delen van het Nederland? “In Groningen komt bijna al het drinkwater uit de zandgrond op de Hondsrug, alleen de stad Groningen krijgt het uit stroomgebied Drentse Aa. Maar in West-Nederland halen ze alles uit de grote rivieren. Daar hebben ze heel andere problemen, het kost veel grotere inspanning om daar drinkwater van te maken”. Dat brengt ons bij een volgend probleem, de kwaliteit van ons water. Daar hebben we met Hilde over in de volgende podcast .

Water: is er wel genoeg?

Drinkwater is nog steeds absurd goedkoop, en dat is misschien iets waar we gauw van af moeten. Want sinds de zomer van 2018 weten we dat we zelfs in Noord-Nederland te weinig water kunnen hebben zegt Hilde Prummel van Waterlaboratorium Noord. Waterbesparing, het voorkomen van de verspilling van drinkwater in douche en

wc, hergebruik van water in industrie en landbouw, het wordt onvermijdelijk in de nabije toekomst. We mogen wel iets meer waardering, ook financieel, hebben voor de huidige kwaliteit van ons drinkwater.

Vijf tips voor genoeg (drink)water

1) Geniet van het (noordelijk) kraanwater: kosten 0.25 cent per 2 liter (het volume dat we daadwerkelijk consumeren). Vergelijk dat maar met de prijs van “luxe water”, aangevuld met microplastics, in de supermarkt.

2) Douche korter, het staat nu nog voor ruim vijftig liter van ons persoonlijke, dagelijkse drinkwaterverbruik van 110 liter.

3) Waarom geen regenwater in de wc? Ook weer 25 liter bespaard.

4) Haal tegels voor het huis weg en haal de steenwoestijn uit je tuin, geef regenwater een kans om het grondwater te bereiken, in plaats van meteen af te voeren, via het riool, naar zee

5) Eet producten van het seizoen. Bedenk überhaupt hoeveel water er is gaan zitten in het produceren van ons voedsel, en bijvoorbeeld onze kleding. Als we dat zouden doen zouden we ook heel veel zuiniger zijn op onze spullen.