Nieuwsbrief #183 Landbouw zonder taboes

Nieuwsbrief over natuur en wetenschap

Luister naar de podcast

Landbouw zonder taboes

Meer dan de helft van ons land bestaat uit landbouwgrond. Het merendeel daarvan is grasland, lees veeteelt. De grondprijzen swingen de pan uit, zeker ook die van landbouwgrond. Want er is gebrek aan ruimte. De klassieke opvatting over landbouw staan daarbij onder druk. Vasthouden aan de huidige productie van vlees en melk (voor een fors deel voor de export) loopt vast vanwege hoge vaste lasten en milieuschade. Dat geldt zeker ook voor het invoeren van soja en kunstmest en het, toegegeven afgenomen, gebruik van bestrijdingsmiddelen. De alternatieve insteek, extensieve en biologische kringlooplandbouw, vraagt eerder om meer dan om minder landbouwgrond. De angst voor elke vorm van gentechnologie zet ons ook op achterstand. De zaak loopt klem als we niet andere opties overwegen. Dat geldt als we de biodiversiteit willen redden, en tegelijk voor een economisch rendabele voedselvoorziening willen zorgen.

De ontwikkeling van nieuwe technologie zou een deel van de oplossing kunnen zijn. Geconcentreerde, fabrieksmatige plantenproductie biedt een ruimtelijk voordeel, door gebruik te maken van plantenwanden. De afstand tussen producent en klant wordt teruggebracht en ook kan veel zuiniger met water, energie en meststoffen omgegaan worden. Een goed gecontroleerde toepassing van moderne moleculair genetische principes is een andere weg.

Afgekeken van de manier waarop bacteriën virussen bestrijden is de Crisp-Cas techniek. Stukjes erfelijk materiaal kunnen daarmee vrij simpel worden uitgeknipt en of vervangen. Toepassingen zijn al ontwikkeld voor zout en droogte resistentie, twee acute milieuproblemen. Maar ook kan men denken aan resistentie tegen virussen. Als onderzoek uitwijst dat er geen ongewenste neveneffecten zijn kan daarmee de belasting met pesticiden (die nog steeds veel te groot is) verder worden teruggebracht.

Een deel van dit soort argumenten noemt de bioloog Hidde Boersma, die zich zelf een ecomodernist noemt. Hij hakt nogal fors naar “rechtse” en “linkse politiek, zich vooral druk makend om het ruimtetekort. Hij wil daarbij wat ouderwets een volstrekte scheiding tussen landbouw en natuur. Toch net niet goed genoeg opgelet over hoe biodiversiteit tot stand komt. Ontegenzeggelijk wordt landbouw nu vaak nogal blind bedreven. Veeteelt en melkproductie op veengronden is waanzin, het land verbrandt onder de voeten van de boer. In het algemeen zullen we nu werkelijk snel een eind moeten maken aan het ruimtebeslag en de onbegrensd gegroeide export van vlees en zuivelproductie. We kunnen ons het verlies aan ruimte en milieukwaliteit eenvoudig weg niet meer veroorloven. Omgekeerd is het een illusie dat we een groot deel van onze voedsel kunnen kweken op klassieke, biologische grondslag. We zullen aan natuur-inclusieve lansbouw andere waarden als milieukwaliteit en biodiversiteit moeten koppelen. En daar geld voor over hebben.

In dat pakket hoort ook de ontwikkeling van nieuwe teelten die bijvoorbeeld geschikt zijn voor verzilte gronden of vernatte veengronden. Al met is een drieslag wel de toekomst: technologische teelt van planten en kunstvlees; een bescheidener klassieke landbouw die serieus probeert een eind te maken aan de gifspuit, de soja-import en het kunstmestgebruik; en een natuur-inclusieve landbouw die een bijdrage levert aan ons voedsel maar vooral ook aan onze leefbaarheid, naast voldoende ruimte voor ongestoorde natuur.

Vijf landbouw-tips voor de consument

1) Verminder uw vlees- en zuivelconsumptie, daar wordt u niet slechter van

2) Eet groente en fruit van het seizoen, en haal de spercie boontjes niet uit Afrika

3) Ken uw producent: koop streekproducten of sluit je aan bij ‘crowdfarming’

4) Biologische producten geven een goed gevoel, zijn duurder, en soms ook lekkerder → misschien een box van https://www.boerschappen.nl/

5) Kijk goed uit bij wat u in de supermarkt koopt. Prefab voedsel is makkelijk maar ongezonder

Blijf op de hoogte!

Wil je meer weten over de geheimen achter ons biologie en andere fascinerende natuur- en wetenschaps onderwerpen? Abonneer je dan op onze podcast en Substack via mennoenerwin.nl, en mis geen aflevering meer. Direct naar de podcast ? Link naar de podcast

Woensdag → nieuwe podcast online die overal te beluisteren is op alle podcast spelers maar ook op substack.

Zaterdag een nieuwsbrief NL met een uitgebreider verhaal over het onderwerp van deze week met 5 tips over het onderwerp in het nederlands

Zondag een engelse nieuwsbrief ENG over het onderwerp van de week.

Je kan zelf kiezen wat je in de mailbox krijgt nederlands engels of alleen de podcast ga naar je settings van substack en zet daar uit wat je niet meer wil ontvangen. Je kan ook alles uitzetten en toch lid blijven van onze substack en dat je dus geen mails meer krijgt.